Öğrenilmiş çaresizlik, kişinin sürekli olumsuz sonuçlarla karşılaşması sonucu, gelecekteki olayları etkileyebileceğine dair inancını kaybetmesi durumudur. Bu kavram ilk olarak psikolog Martin Seligman tarafından yapılan deneylerle ortaya çıkmıştır. Öğrenilmiş çaresizlik, özellikle bireylerin tekrar eden başarısız deneyimler yaşadığı durumlarda sıkça görülen bir psikolojik durumdur.
Öğrenilmiş Çaresizlik Belirtileri Nelerdir?
Öğrenilmiş çaresizliğin belirtileri, bireyin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
Motivasyon Eksikliği: Çaresiz hisseden bireyler, yeni hedefler belirlemekte ve bu hedeflere ulaşmak için adım atmakta zorlanır.
Kendine Güvensizlik: Bu kişiler, kendi becerilerinden şüphe duyar ve gelecekte başarı elde edebileceklerine inanmaz.
Depresif Duygular: Öğrenilmiş çaresizlik, zamanla depresif duygu durumlarına yol açabilir. Kişi, sürekli olarak olumsuz düşüncelerle baş başa kalabilir.
Öğrenilmiş Çaresizliğin Nedenleri Nelerdir?
Öğrenilmiş çaresizliğe sebep olan birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler arasında çocukluk deneyimleri, travmalar, aile içi baskı ve iş hayatında yaşanan başarısızlıklar sayılabilir. Bu olumsuz deneyimler kişiyi "nasıl olsa başaramayacağım" düşüncesine yönlendirebilir.
Öğrenilmiş Çaresizlik ile Baş Etme Yöntemleri
Öğrenilmiş çaresizlikten kurtulmak için uygulanabilecek bazı stratejiler şunlardır:
Olumlu Düşünceyi Geliştirmek: Olumsuz düşünceleri fark etmek ve bunların yerine pozitif alternatifler geliştirmek, çaresizlik hissini azaltabilir.
Küçük Hedefler Belirlemek: Başarı hissi yaratan küçük hedefler, bireyin kendine olan güvenini arttırabilir ve daha büyük adımlar atmasını kolaylaştırabilir.
Destek Almak: Bireyler öğrenilmiş çaresizlik ile başa çıkmak için terapistlerden veya psikolojik destek sağlayan uzmanlardan yardım alabilir.
Öğrenilmiş Çaresizliğin Uzun Vadeli Etkileri
Öğrenilmiş çaresizlik tedavi edilmediğinde, kişinin hayatına uzun vadeli olumsuz etkiler bırakabilir. Depresyon, anksiyete gibi ruhsal bozukluklara sebep olabilir ve kişinin sosyal ilişkilerini zayıflatabilir.
Sonuç
Öğrenilmiş çaresizlik, bireylerin içsel güvensizliklerini artırarak hayatlarını olumsuz etkileyen ciddi bir durumdur. Ancak, olumlu düşünceyi teşvik eden bir yaklaşım benimseyerek, küçük adımlarla başarıya odaklanarak bu çaresizlikten kurtulmak mümkündür. Eğer öğrenilmiş çaresizlik ile başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir uzmandan destek almayı düşünmelisiniz.
İçerik: öğrenilmiş çaresizlik, çaresizlik belirtileri, çaresizlikten kurtulma, psikolojik yardım, öğrenilmiş çaresizlik tedavisi