Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Belirtiler, Nedenler ve Tedavi Yöntemleri

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk döneminde başlayan ve genellikle yetişkinlikte de devam eden nörolojik bir durumdur. DEHB, dikkat süresinin kısalığı, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik gibi belirtilerle karakterizedir. Bu yazıda, DEHB'nin belirtilerini, nedenlerini ve tedavi yöntemlerini ele alacağız.

1. DEHB'nin Belirtileri

DEHB, üç ana belirti kümesiyle tanımlanır: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve farklı derecelerde olabilir.

  • Dikkat Eksikliği:

    • Detaylara dikkat etmeme ve dikkatsizce hatalar yapma.

    • Görevleri ve aktiviteleri sürdürmekte zorlanma.

    • Doğrudan konuşulduğunda dinlememe gibi görünme.

    • Talimatları takip edememe ve görevleri tamamlayamama.

    • Organize olamama ve zaman yönetiminde zorluk.

    • Sık sık eşyalarını kaybetme.

    • Dış uyaranlarla kolayca dikkati dağılma.

    • Günlük aktivitelerde unutkanlık.

  • Hiperaktivite:

    • Ellerin veya ayakların sürekli hareket halinde olması.

    • Otururken yerinde duramama, sürekli kıpırdanma.

    • Uygun olmayan durumlarda koşma veya tırmanma.

    • Sessizce oyun oynama veya dinlenme konusunda zorluk.

    • Sürekli hareket halinde olma, "motor takılmış gibi" hissetme.

  • Dürtüsellik:

    • Sorular tamamlanmadan cevap verme.

    • Sıra beklemekte zorlanma.

    • Diğerlerinin sözünü kesme veya oyunlarına müdahale etme.

2. DEHB'nin Nedenleri

DEHB'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonunun rol oynadığı düşünülmektedir.

  • Genetik Faktörler: DEHB, genetik bir yatkınlık gösterebilir. Ailede DEHB öyküsü olan bireylerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir.

  • Biyolojik Faktörler: Beyindeki nörotransmitter dengesizlikleri, DEHB'nin ortaya çıkmasında etkili olabilir. Beynin bazı bölgelerindeki yapısal ve işlevsel farklılıklar da DEHB ile ilişkilendirilmiştir.

  • Çevresel Faktörler: Doğum öncesi veya erken çocukluk döneminde maruz kalınan toksinler, düşük doğum ağırlığı, erken doğum gibi faktörler DEHB riskini artırabilir.

3. DEHB'nin Teşhisi

DEHB teşhisi, dikkatli bir değerlendirme süreci gerektirir. Bu süreç, çocuğun davranışlarının gözlemlenmesi, ebeveyn ve öğretmenlerle yapılan görüşmeler, tıbbi geçmişin incelenmesi ve çeşitli değerlendirme ölçeklerinin kullanılmasıyla gerçekleştirilir. DEHB teşhisi koyulurken, belirtilerin en az altı ay süreyle devam etmesi ve çocuğun günlük yaşamını önemli ölçüde etkilemesi gerekmektedir.

4. DEHB'nin Tedavi Yöntemleri

DEHB'nin tedavisi, bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanmış bir yaklaşım gerektirir. Tedavi genellikle ilaç tedavisi, davranış terapisi ve eğitim desteğinin bir kombinasyonunu içerir.

  • İlaç Tedavisi: DEHB tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar, stimülanlar (metilfenidat ve amfetamin türevleri) ve stimülan olmayan ilaçlardır. Bu ilaçlar, beynin dikkat ve davranış kontrolü ile ilgili bölgelerindeki kimyasal dengesizlikleri düzenlemeye yardımcı olur.

  • Davranış Terapisi: Davranış terapisi, çocukların dikkatlerini artırma, dürtü kontrolünü geliştirme ve sosyal becerilerini iyileştirme konularında onlara yardımcı olabilir. Ebeveyn eğitimi ve destek grupları da tedavi sürecinin bir parçası olabilir.

  • Eğitim Desteği: Okul ortamında DEHB olan çocuklara özel eğitim planları ve destek hizmetleri sağlanabilir. Öğretmenlerin ve okul personelinin DEHB hakkında bilinçlendirilmesi, çocukların akademik başarılarını artırmalarına yardımcı olabilir.

5. DEHB ile Yaşam

DEHB, doğru tedavi ve destek ile yönetilebilir bir durumdur. Ebeveynler, öğretmenler ve sağlık profesyonelleri, DEHB olan çocukların potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olabilir. Ayrıca, DEHB olan bireylerin kendilerini anlamaları ve kabul etmeleri, olumlu bir benlik algısı geliştirmeleri için önemlidir.

Sonuç

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukların ve yetişkinlerin hayatını etkileyebilen yaygın bir durumdur. DEHB'nin belirtilerini tanımak, doğru teşhis ve tedavi yöntemlerini uygulamak, bireylerin sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir. DEHB ile ilgili bilgi sahibi olmak ve destek aramak, bu süreçte atılacak en önemli adımlardan biridir.

Bir Aile Psikoloji

Ayrıca internet üzerinden online danışmanlık hizmetimizle dünyanın her yerinden bizden hizmet alabilirsiniz.

İçerik: 

dikkat eksikliği ve hiperaktivite, dehb, dikkat güçlendirme
WeCreativez WhatsApp Support
Merhabalar, Lütfen Bilgi Almak İstediğiniz Konuyu Bildirin. Örnek: Yetişkin Terapisi Fiyat Bilgisi
WhatsApp ile İletişime Geçin