Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Belirtileri: Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), özellikle çocukluk döneminde başlayan ve yetişkinlikte de devam edebilen yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ile karakterizedir. Bu yazıda, DEHB'nin belirtilerini ayrıntılı bir şekilde ele alacağız ve bu belirtilerin nasıl anlaşılabileceğine dair bilgiler sunacağız.

DEHB Belirtileri Nelerdir?

DEHB belirtileri genellikle üç ana başlık altında incelenir: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik. Her bireyde bu belirtiler farklı derecelerde ve kombinasyonlarda görülebilir.

1. Dikkat Eksikliği Belirtileri

Dikkat eksikliği, DEHB'nin en belirgin belirtilerinden biridir. Bu belirtiler, bireyin dikkatini uzun süreli olarak sürdürememesi ve dikkatsizce hatalar yapması ile kendini gösterir. İşte dikkat eksikliği belirtilerinin bazıları:

• Detaylara Dikkat Edememe: Birey, okul ödevlerinde veya iş yerindeki görevlerde sıkça dikkatsizce hatalar yapar.

• Görevleri Tamamlayamama: Birey, başladığı görevleri tamamlamakta zorlanır ve sıklıkla yarım bırakır.

• Kolayca Dikkatin Dağılması: Çevresel uyaranlar veya düşünceler nedeniyle dikkatini toplamakta zorlanır.

• Organizasyon Sorunları: Birey, görevleri ve aktiviteleri organize etmede güçlük çeker.

• Talimatları Takip Edememe: Birey, verilen talimatları tam olarak anlayamaz ve takip edemez.

• Unutkanlık: Günlük aktivitelerde ve görevlerde unutkanlık yaşar, eşyaları sık sık kaybeder.

2. Hiperaktivite Belirtileri

Hiperaktivite, DEHB'nin bir diğer önemli bileşenidir. Bu belirtiler, bireyin sürekli hareket halinde olması ve yerinde duramaması şeklinde kendini gösterir. Hiperaktivite belirtileri şunlardır:

• Sürekli Hareket Halinde Olma: Birey, sürekli olarak ellerini veya ayaklarını oynatır veya oturduğu yerde kıpırdanır.

• Uygunsuz Durumlarda Koşma veya Tırmanma: Çocuklar, duruma uygun olmayan yerlerde koşma veya tırmanma davranışları sergiler.

• Sessizce Oynayamama: Birey, sessiz ve sakin aktiviteler yapmada zorlanır.

• Enerji Dolu ve Huzursuz Olma: Birey, sürekli olarak enerji dolu görünür ve huzursuzdur.

• Çok Konuşma: Birey, durmadan konuşma eğilimindedir ve bu konuşmalar kontrol edilemez şekilde olabilir.

3. Dürtüsellik Belirtileri

Dürtüsellik, bireyin düşünmeden ani tepkiler vermesi ve sonuçlarını düşünmeden hareket etmesi şeklinde kendini gösterir. Dürtüsellik belirtileri şunlardır:

• Sorular Tamamlanmadan Cevap Verme: Birey, soru tamamlanmadan hemen cevap verir.

• Sıra Beklemekte Zorluk Çekme: Birey, sıraya girmekte ve sırasını beklemekte zorlanır.

• Başkalarının Sözünü Kesme veya İşlerine Karışma: Birey, başkalarının konuşmalarını keser veya işlerine müdahale eder.

• Düşünmeden Hareket Etme: Birey, sonuçlarını düşünmeden ani kararlar alır ve hareket eder.

DEHB Belirtileri Nasıl Anlaşılır?

DEHB belirtileri, bireyin günlük yaşamında, akademik veya iş hayatında ve sosyal ilişkilerinde belirgin zorluklara yol açabilir. Bu belirtilerin doğru bir şekilde anlaşılması ve değerlendirilmesi, DEHB tanısı koyma sürecinde önemlidir. İşte DEHB belirtilerini anlamaya yardımcı olacak bazı ipuçları:

1. Gözlem

DEHB belirtileri, bireyin davranışlarını gözlemleyerek anlaşılabilir. Ebeveynler, öğretmenler ve yakın çevre, bireyin dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini gözlemleyerek değerlendirme yapabilir.

2. Anketler ve Değerlendirme Ölçekleri

DEHB belirtilerini değerlendirmek için çeşitli anketler ve ölçekler kullanılabilir. Bu araçlar, bireyin belirtilerinin şiddetini ve yaygınlığını objektif bir şekilde ölçmeye yardımcı olur.

3. Profesyonel Değerlendirme

DEHB belirtileri gösteren bireylerin, çocuk psikiyatristi, psikolog veya nörolog gibi uzmanlar tarafından değerlendirilmesi önemlidir. Bu uzmanlar, detaylı bir öykü alarak ve çeşitli testler yaparak DEHB tanısını doğrulayabilir.

4. Çevresel ve Akademik Performans

Bireyin okulda, iş yerinde ve sosyal ortamlardaki performansı, DEHB belirtilerinin anlaşılmasında önemli bir göstergedir. Akademik başarıda düşüş, görevleri tamamlayamama ve sosyal ilişkilerde zorluklar, DEHB belirtilerinin varlığını gösterebilir.

Sonuç

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ile kendini gösteren yaygın bir bozukluktur. DEHB belirtileri, bireyin günlük yaşamında, akademik ve sosyal hayatında çeşitli zorluklara yol açabilir. Bu belirtilerin doğru bir şekilde anlaşılması ve değerlendirilmesi, DEHB tanısı koyma ve uygun tedavi yöntemlerini belirleme sürecinde büyük önem taşır. Eğer siz veya çocuğunuz DEHB belirtileri gösteriyorsa, bir uzmana başvurarak profesyonel yardım almanız önerilir. Erken tanı ve uygun tedavi ile DEHB'li bireyler, potansiyellerini en üst düzeye çıkarabilir ve yaşam kalitelerini artırabilirler.

Bir Aile Psikoloji

• Telefon: 0212 538 10 40     Email: info@biraile.com  Web: https://www.biraile.com/ 

• Mobil: Bayrampaşa 0552 303 77 51  Bakırköy 0552 676 34 51                 

• Bayrampaşa: Eski Edirne Asfaltı Üzeri, Cevatpaşa Mah., No:367, Kat:1, D:2, Zil-No:1, Bayrampaşa / İstanbul

• Bakırköy: Kartaltepe Mh. Ahu Sk. No:5 İncirli/Bakırköy/İstanbul

Ayrıca internet üzerinden online danışmanlık hizmetimizle dünyanın her yerinden bizden hizmet alabilirsiniz.